بسم الله الرحمن الرحیم

نظام‌نامه آموزش زبان خارجی مجتمع امام صادق علیه السلام

  • اسناد بالادستی
۱-۱ برنامه ملی درسی – حوزه تربیت و یادگیری زبانهای خارجی[۱] آموزش زبان های خارجی بستر مناسبی را برای درک، دریافت، تعاملات فرهنگی و انتقال دستاوردهای دانش بشری در قالبهای متنوع زبانی به صورت شفاهی، دیداری و نوشتاری، برای مقاصد و مخاطبان گوناگون در چارچوب نظام معیار اسلامی فراهم می‌کند. ۱-۲ برنامه ملی درسی – ضرورت و کارکرد حوزه
  • از آن جا که مراودات اجتماعی تحت تأثیر تعاملات جوامع بشری و رشد فناوری توسعه پیدا کرده و این دامنه هر روز افزایش پیدا می‌کند، برای برقراری ارتباط سازنده و آگاهانه ضروری است دانش آموزان علاوه بر زبان مادری که به آنان امکان تعامل در سطح روابط میان فردی (خانوادگی، محلی و ملی) را می دهد، توانایی برقراری ارتباط با سایر جوامع و دستاوردهای بشری را در سطح منطقه‌ای و جهانی دارا باشند.
  • آموزش زبان خارجی علاوه بر کارکرد ارتباط میان فردی و بین فرهنگی، در توسعه اقتصادی مانند صنعت گردشگری، تجارت، فناوری، توسعه علم، و هوشیاری اجتماعی سیاسی مؤثر است.
۱-۳ برنامه ملی درسی – قلمرو حوزه آموزش زبان خارجی آموزش زبان بر توانایی ارتباطی و حل مسئله تأکید دارد به گونه‌ای که فرد پس از آموزش قادر به ایجاد ارتباط با استفاده از تمامی مهارتهای چهارگانه زبانی (گوش کردن، سخن گفتن، خواندن، و نوشتن) برای دریافت و انتقال معنا گردد. برنامه درسی آموزش زبان باید دانش آموزان را با پیکره زبانی، واژگان و ساختهای مورد نیاز برای برقراری ارتباط مؤثر و سازنده در سطح جهانی آشنا سازد. در دوره متوسطه دوم، دانش آموزان باید بتوانند متن هایی در حد متوسط را بخوانند و مفاهیم آن ها را دریابند. در ضمن توانایی نوشتن، در حد یک مقاله کوتاه، به زبان خارجی نیز در آنها تقویت شود و از توانایی‌های لازم برای استفاده از منابع در حد متوسط و برقراری ارتباط به یکی از زبان‌های خارجی را داشته باشند. ۱-۴ برنامه ملی درسی – اهداف تفصیلی ارتباط با خویشتن – حوزه عمل: کسب مهارت‌های زبانی ارتباط با خلق خدا – حوزه علم: آشنایی بیش‌تر با واژگان و قواعد مهم یک زبان خارجی و كسب مهارت‌های زبانی ۱-۵ زیر نظام الگوی نظری برنامه درسی ملی
  • تدریس زبان های فارسی و عربی در چارچوب بخش الزامی (تجویزی) برنامه درسی متناسب با ضرورت تقویت و تحکیم هویت اسلامی و ایرانی و پیش نیاز آنها در کانون توجه قرار دارد.
  • زبان خارجی اول در چارچوب بخش اختیاری (نیمه تجویزی) برنامه درسی متناسب با تقویت و تثبیت هویت انسانی و پیش نیاز آن در کانون توجه خواهد بود. در این رابطه حفظ هویت ملی و دینی متربیان باید مورد اهتمام باشد.
  • زبان خارجی دوم نیز در چارچوب بخش انتخابی (غیر تجویزی) برنامه درسی و با همان هدف تدریس زبان خارجی اول در دستور کار خواهد بود.
۶-۱ بیانیه رسالت مجتمع فرهنگی- آموزشی امام صادق علیه السلام رشد فزاینده علمی و اعتقادی همراه با سلامت جسم و روان از راه‌هایی مانند تقویت فضای برخوردار از نشاط، امید، خلاقیت، ابتکار و ایجاد بنیه لازم برای کسب مدارج بالاتر. ۷-۱ ویژگی‌های دانش آموز تراز بر اساس مصوبه شورای راهبردی مجتمع امام صادق علیه السلام باتوجه به بیانیه رسالت و ویژگی‌های دانش آموز تراز، زبان آموزی با سه هدف صورت می‌گیرد: ۱. خودباوری بیشتر دانش‌آموزان ۲. ابزاری برای علم آموزی در مراتب بالاتر تحصیلی ۳. مقدمه ای برای جهاد علمی و عملی زمینه ساز تمدن نوین اسلام
  • مؤمن ولایتمدار و متخلق به اخلاق اسلامی
  • جهادگر انقلابی با نگاه تمدنی
  • علم‌آموز، اندیشمند و اهل فکر
  • خودباور، امیدوار و بلند همت
  • مسئولیت‌پذیر، خلاق و کارآمد
  • سیاستهای راهبردی با توجه به بیانات امامین انقلاب
  • حضرت امام خمینی (ره)
  • پیشتر احتیاج به زبان، زبان‌های خارجی نبود، امروز احتیاج است به این، یعنی جزو برنامه تبلیغات مدارس باید زبان باشد، زبان‌های زنده دنیا، آنهایی که در همه دنیا شایع تر است. این باید یکی از چیزهایی باشد که در مدارس دینی ما که می‌خواهند تبلیغ بکنند، این امروز محل احتیاج است، مثل دیروز نیست که ما صدامان از ایران بیرون نمی‌رفت. امروز ما می‌توانیم در ایران باشیم و به زبان دیگری همه جای دنیا را تبلیغ کنیم، در همه جا مبلغ باشیم، و علاوه بر آن امروز رفتن به همه جای دنیا یک امر آسان و عادی است که مبلغین ان شاء الله باید تربیت بشوند و فیضیه و دانشگاه ما باید یک دانشگاه و یک فیضیه باشد برای همه دنیا، تبلیغ برای همه دنیا، برای همه کشورهای عالم. [۲]
  • مقام معظم رهبری مدظله العالی
  • … این اصرار بر ترویج زبان انگلیسی در کشور ما یک کار ناسالم است. بله، زبان خارجی را باید بلد بود امّا زبان خارجی که فقط انگلیسی نیست، زبان علم که فقط انگلیسی نیست. چرا زبانهای دیگر را در مدارس به‌عنوان درس زبان معین نمی‌کنند؟ چه اصراری است؟ این میراث دوران طاغوت است، این میراث دوران پهلوی است. [مثلاً] زبان اسپانیولی؛ امروز کسانی که به زبان اسپانیولی حرف می‌زنند کمتر از کسانی نیستند که به زبان انگلیسی حرف می‌زنند؛ در کشورهای مختلف، در آمریکای لاتین یا در آفریقا کسان زیادی هستند. مثلاً میگویم؛ بنده حالا مروّج [زبان] اسپانیا نیستم که بخواهم برای آنها کار بکنم، امّا مثال دارم می‌زنم. چرا زبان فرانسه یا زبان آلمانی تعلیم داده نمی‌شود؟ زبانهای کشورهای پیشرفته‌ی شرقی هم زبان بیگانه است، اینها هم زبان علم است.
  • آقا جان! در کشورهای دیگر به این مسئله توجّه می‌کنند و جلوی نفوذ و دخالت و توسعه‌ی زبان بیگانه را می‌گیرند؛ ما حالا از پاپ کاتولیک‌تر شده‌ایم! آمده‌ایم میدان را باز کرده‌ایم و علاوه بر اینکه این زبان را زبانِ خارجی انحصاری مدارسمان کرده‌ایم، مدام داریم می‌آوریمش [در مقاطع] پایین؛ در دبستان‌ها و در مهدِکودک‌ها! چرا؟ ما که می‌خواهیم زبان فارسی را ترویج کنیم، باید یک عالَم خرج کنیم و زحمت بکشیم. [وقتی‌] کرسی زبان را در یک‌جا تعطیل می‌کنند، باید تماس‌های دیپلماتیک بگیریم که چرا کرسی زبان را تعطیل کردید. نمی‌گذارند، اجازه‌ی دانشجو گرفتن نمی‌دهند، امتیاز نمی‌دهند، برای اینکه زبان فارسی را یک‌جا میخواهیم ترویج کنیم؛ آن‌وقت ما بیاییم زبان آنها را خودمان با پول خودمان، با خرج خودمان، با مشکلات خودمان ترویج کنیم. این عقلائی است؟ من نمیفهمم! این را داخل پرانتز گفتم، برای اینکه همه بدانند، توجّه کنند. [البتّه‌] نمی‌گویم که فردا برویم زبان انگلیسی را در مدارس تعطیل کنیم؛ نه، حرف من این نیست؛ حرف این است که بدانیم چه‌کار داریم می‌کنیم؛ بدانیم طرف می‌خواهد چگونه نسلی در این کشور پرورش بیابد، و با چه خصوصیاتی.[۳]
  • الآن آموزش زبان انگلیسى – بالخصوص زبان انگلیسى، حالا زبان‌هاى دیگر خیلى خیلى کمتر – خیلى رواج پیدا کرده، آموزشگاه‌هاى فراوانى به‌وجود مى‌آورند. خب، مراکز آموزش هست؛ همه‌ى کتاب‌هاى آموزش که خیلى هم با شیوه‌هاى جدید و خوبى این کتاب‌هاى آموزش زبان انگلیسى تدوین شده، منتقل‌کننده‌ى سبک زندگى غربى است، سبک زندگى انگلیسى است. خب این بچّه‌ى ما، این نوجوان ما و جوان ما [که‌] این را می‌خواند، فقط زبان یاد نمی‌گیرد؛ حتّى ممکن است آن زبان یادش برود، امّا آن‌چه بیشتر در او اثر می‌گذارد آن تأثیر و انطباعى [است‌] که بر اثر خواندن این کتاب از سبک زندگى غربى در وجود او به‌وجود مى‌آید؛ این از بین نمى‌رود؛ این کارها را دارند می‌کنند.[۴]
باتوجه به بررسی آراء امامین انقلاب اسلامی در مورد زبان خارجی سیاست‌های راهبردی زیر تعیین می‌گردد:
  • لزوم آموزش زبان خارجی (اسپانیایی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی) با توجه به ابزار بودن آن‌ها
  • عدم انحصار آموزش زبان‌های خارجی به انگلیسی (مثلاً اسپانیایی آموزش دهیم)
  • توجه به نفوذ فرهنگ غربی از طریق زبان انگلیسی
  • توجه به تاثیرات سوء فرهنگی کتاب‌های رایج آموزش زبان انگلیسی
  • عدم اصرار به آموزش زبان انگلیسی در مقاطع پایین‌تر (دبستان) به دلیل ملاحظات فرهنگی
  • اهداف کلان عمومی
    • علاقمند شدن دانش‌آموزان به یادگیری زبان خارجی به عنوان یک ابزار و مهارت ارتباطی
    • علاقه به برقراری ارتباط با مسلمانان خارجی زبان به خصوص در رویدادهای بین‌المللی و فضای مجازی
    • تسلط بر محتوای کتاب‌های درسی و کسب موفقیت در آزمون‌های متداول
    • توانایی مکالمه در مورد موضوعات سفر و برنامه زندگی خود
    • توانایی خواندن و فهم متون غیرتخصصی در سطح اطلاعات عمومی و داستان‌های نوجوان
    • توانایی فهم کلّی اخبار شبکه‌های خارجی صدا و سیما
    • توانایی نگارش زندگینامه شخصی، نامه برای درخواست‌های شخصی و متن‌های کوتاه
    • زمینه‌سازی و تشویق برای تولید محتواهای چندرسانه‌ای با اهداف تبلیغی و تمدّنی
۴. اهداف اختصاصی هر مقطع
  ابتدایی۲ (تابستان ششم به هفتم) متوسطه۱ متوسطه۲
دانش و بینش آشنایی با شیوه نوشتار حروف و لغات به زبان خارجی (ناظر به کتاب‌کار درسی هفتم) آشنایی با واژه‌ها و عبارات پرکاربرد زبان خارجی از جمله معرفی خود و خانواده، رنگ‌ها، عددها، ایام هفته، میوه‌ها، فصل‌ها، حیوانات و … آشنایی با ۱۱۰۰ واژه پرکاربرد زبان خارجی با محوریت کتاب درسی آشنایی با قواعد اولیه ساخت جمله آشنایی با واژگان پرکاربرد مانند نرم افزارهای رایانه‌ای و فضای مجازی آشنایی با ۱۲۰۰ واژه پرکاربرد زبان خارجی با محوریت کتاب درسی آشنایی با قواعد زبان خارجی در حد کتاب درسی
گرایش علاقه به یادگیری زبان خارجی علاقه و انگیزه برای یادگیری مکالمه به زبان خارجی علاقه به استفاده از زبان خارجی در راستای ترویج فرهنگ اسلامی و بهره‌مندی از منابع علمی سایر کشورها
رفتار و مهارت توانایی استفاده از واژگان آموخته شده توانایی نگارش الفبا و کلمات ساده اولیه توانایی خواندن و نوشتن جملات ساده دست‌کم در سطح کتاب درسی توانایی مکالمه اولیه و پاسخگویی به سوالات ساده توانايي صحيح‌خواني و درک متون ساده (خواندن) توانایی نوشتن متن کوتاه (نوشتن) توانایی مکالمه مقدماتی غیرحفظی (گفتن و شنیدن) کسب موفقیت بالاتر از متوسط در آزمون‌های سالانه و کنکور توانایی تولید محتوای چندرسانه‌ای ناظر به بند۸
 
  • اصول حاکم
    • آموزش زبان یکی از اجزاء نظام کلی اسناد آموزشی و تربیتی مجتمع فرهنگی آموزشی امام صادق علیه السلام است و توجّه تک بعدی به آن باعث رشد ناهمگون دانش‌آموزان خواهد شد.
    • باتوجه به سطح کتاب درسی پایه هفتم، لازم است در تابستان پایه ششم به هفتم دوره مقدماتی آشنایی با زبان خارجی برگزار شود.
    • آگاه‌سازی و اقناع والدین و دانش‌آموزان درباره سیاست‌ها و برنامه جامع آموزش زبان انگلیسی و زنجیره یادگیری در مجتمع امام صادق علیه السلام ضروری است.
    • جهت‌گیری آموزش زبان انگلیسی با رعایت عدم نفوذ سبک زندگی غربی در ساحات تربیتی است. (به عنوان مثال استفاده از کتاب‌ها و فیلم‌هایی که فرهنگ غربی را ترویج می‌کنند، ممنوع است.)
    • استمرار در آموزش زبان‌ انگلیسی و رعایت حداقل تعداد ساعات مصوب آموزش و پرورش و فاصله‌های منطقی جلسات تدریس، در طول هفته ضروری است.
    • ضروری است نیاز، استعداد و سطح توانایی دانش آموزان در برنامه‌ریزی آموزش‌ زبان مدنظر قرار گیرد.
    • اولویت دادن به روش‌های نوین تدریس، کار گروهی، فعالیت‌های عملی و همچنین مسئولیت‌سپاری به دانش‌آموزان در آموزش زبان ضرورت دارد.
    • كتاب درسی، محور فرایند آموزش و یادگیری است و معلم باید با ابتكار و خلاقیت خود و استفاده از منابع و مواد آموزشی تکمیلی، زمینه را برای تقویت و پیشرفت فرایند یاددهی و یادگیری فراهم کند.
    • امکان استفاده از زبان‌های خارجی غیر از انگلیسی به عنوان آموزش‌های مکمل و فوق برنامه می‌تواند در دستور کار مدارس قرار گیرد.
    • حداقل دو دوره تابستانی با تمرکز کامل بر آموزش زبان انگلیسی در مقاطع متوسطه برگزار می‌گردد. (برای مثال شش هفته در پایه هفتم و یازدهم)
    • اعطاء مدرک به دانش‌آموزانی که به اهداف مورد نظر رسیده‌اند، می‌تواند در دستور کار مدارس قرار گیرد.
    • معلمان زبان حتماً باید مسلط به مهارت‌های چهارگانه آن زبان خارجی باشند.
  • جداول مقاطع
پایه جنسیت ساعت مصوب آ.پ ساعت مطلوب (لازم الاجراء) ساعت قالبهای غیر از کلاس توضیحات
پیش دبستانی ۱ دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
پیش دبستانی ۲ دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
اول دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
دوم دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
سوم دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
چهارم دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
پنجم دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
ششم دختر ۰ ۰ ۰
پسر ۰ ۰ ۰
هفتم دختر ۲ ۲ ۰
پسر ۲ ۲ ۰
هشتم دختر ۲ ۲ ۰
پسر ۲ ۲ ۰
نهم دختر ۲ ۲ ۰
پسر ۲ ۲ ۰
دهم دختر ۳ ۳ ۰
پسر ۳ ۳ ۰
معارف ۳ ۳ ۰
یازدهم دختر ۳ ۳ ۰
پسر ۳ ۳ ۰
معارف ۳ ۳ ۰
دوازدهم دختر ۴ ۴ ۰
پسر ۴ ۴ ۰
معارف ۴ ۴ ۰
[۱] مصوب شورای عالی آموزش و پرورش – ۱۳۹۱/۰۶/۲۸ [۲] دیدار بیانگذار انقلاب اسلامی با اعضای ستاد انقلاب فرهنگی ۱۵ شهریور ۱۳۶۲ [۳] بیانات در دیدار معلمان و فرهنگیان، ۱۳۹۵/۰۲/۱۳ [۴] بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۳۹۲/۰۹/۱۹ باتوجه به اینکه نظام کلی اسناد راهبردی مجتمع در حال تدوین و آماده سازی است، این اسناد نهایی و قابل استناد نمی باشد. جهت دریافت فایل pdf بر روی دکمه زیر کلیک بفرمایید